Hochbergowie. Panowie na Pszczynie i Książu
Jeden z najpotężniejszych i najzamożniejszych rodów, obecny na Śląsku od XIII wieku do roku 1945. Nas interesować będzie linia hrabiowska Hochbergów, kojarzona z największym zamkiem na terenie współczesnej Polski, czyli Książem koło Wałbrzycha. A także wywodząca się z niej linia książęca, rezydująca od połowy XIX wieku w Pszczynie. Gośćmi Krzysztofa Karwata będą najlepsi w kraju znawcy biografii i dorobku zmarłego tuż przed II wojną światową księcia Jana Henryka XV i jego poprzedników, z których większość nosiła to samo imię.
Przyszły książę urodził się w roku 1861 w Pszczynie. W latach 1897–1918 piastował funkcję wiceprezydenta prowincji śląskiej. W 1907 przejął po ojcu jeden z największych majątków w Niemczech – dobra pszczyńskie (m.in. ok. 40 tysięcy hektarów ziemi, 6 kopalń węgla kamiennego, browar w Tychach) i wałbrzyskie (m.in. ok. 10 tysięcy hektarów i 3 kopalnie węgla kamiennego). W latach I wojny światowej pełnił funkcję pułkownika i oficera cesarza Wilhelma II, któremu na prawie dwa lata oddał do dyspozycji swój zamek w Pszczynie. Po I wojnie wspierał ideę niepodległości Górnego Śląska, by ostatecznie przyjąć obywatelstwo polskie i stać się jednym z liderów mniejszości niemieckiej w przedwojennym województwie śląskim. W roku 1937 państwo polskie przejęło ponad połowę jego dóbr. Jan Henryk XV zmarł kilka miesięcy później. Jego synowie walczyli z nazistami – jeden w brytyjskim lotnictwie, drugi w Armii Polskiej gen. Władysława Andersa.
Pszczyńska rezydencja Hochbergów. Zdjęcia: Arkadiusz Ławrywianiec
